No, jeżeli chodzi o zainteresowanie moją relacją to szału nie ma.
Jedynie niejaki Stopa Uć systematycznie czyta, ale w innym wątku przypadkowo wykryłem, że był uprzejmy stwierdzić, że przynudzam.
Słabo znam człowieka ale zastanawiam się czy go za to nie zbanować.
Uprawnienia mam.
Pewnie, Szanowny Panie Wielka Stopo, najlepiej byłoby gdybym wywalił się jeszcze ze czterdzieści razy, połamał kończyny, wylądował w serbskiej nemocnicy, tam bzyknął trzy pielęgniarki i zamieścił z tego wszystkiego fotorelację.
Pan sobie nawet nie wyobraża jak potrafiłbym zanudzać, gdybym tylko zechciał. Ponieważ w dalszej części wyjazdu zamierzam zwiedzić kilka monastyrów to proszę - oto przykładowe zanudzanie.
Trochę niezbędnej historii Serbii
Korzenie państwa serbskiego sięgają
VII wieku, do
dynastii Vlastimiroviciów.
Królestwo Serbskie (
Duklja) zostało założone w
XI wieku. Przetrwało do wieku
XII.
[IMG]file:///C:\Users\a\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip _image002.gif[/IMG] Osobny artykuł: Serbia Nemaniczów.
(
1170-
1371)
Odnowienie
średniowiecznego państwa serbskiego w regionie
Raszka odbyło się w drugiej połowie XII wieku dzięki
Stefanowi Nemanii,
wielkiemu żupanowi panującemu w latach ok.
1167–
1196. Nemania przekazał tron swemu drugiemu synowi,
Stefanowi Pierwszemu Koronowanemu, by pod imieniem zakonnym
Symeon osiąść na górze
Athos w ślad za swym najmłodszym synem,
Sawą (ochrzczony jako Rastko). Symeon i Sawa uzyskali w
1198 od cesarza
Aleksego III zgodę na odrestaurowanie zrujnowanego
monasteru Hilandar w obrębie Athos i zorganizowali tam prężny ośrodek serbskiej kultury
prawosławnej. Stefan Pierwszy Koronowany zwyciężył w tym czasie w zmaganiach wewnętrznych starszego brata
Vukana, katolickiego władcę
Zety. Wynik tej konfrontacji sprawił jednocześnie, że w Serbii
prawosławie wzięło górę nad katolicyzmem. W roku
1217 Stefan przyjął koronę królewską z rąk papieża
Honoriusza III. Po nim średniowieczną Serbią rządziło jeszcze dziesięciu innych władców noszących królewskie imię Stefan, które przyjęło się jako nieodłączny atrybut monarchy, w tym sześciu królów i dwóch carów. W
1346 Stefan Duszan koronował się w
Skopje (ówczesna stolica Serbii) na
cara Serbów i
Greków, państwo było wówczas u szczytu potęgi i miało największy w swej historii zasięg terytorialny. Imperium upadło pod naporem
Turków osmańskich, pokonane na
Kosowym Polu w
1389. Jego północna część (
Despotat Serbski) przetrwała do roku
1459, kiedy upadło
Smederewo. Kilka lat później porażkę poniosła również
Bośnia, a następnie
Hercegowina. W latach
1459-
1804 Serbia pozostawała pod kontrolą Turków, mimo trzech inwazji
austriackich i licznych rewolt. Wielu
Serbów przyjęło
islam. Nazwano ich
muslimani (
muzułmanie), a później
Boszniacy. Mieszkali oni głównie w
Sandżaku, Kosowie oraz w Bośni.
Pierwsze Powstanie Serbskie w latach
1804-
13, dowodzone przez
Đorđe Petrovicia (znanego jako
Karađorđe lub
Czarny Jerzy), oraz
Drugie Powstanie Serbskie Miłosza Obrenowicia w
1815 zaowocowały częściowo niezależnym od Turcji
Księstwem Serbii oraz, w późniejszych latach, uformowaniem Serbii w dzisiejszych granicach.
Od
1815 do
1903 roku Serbią rządziła
dynastia Obrenowiciów, z przerwą między
1842 a
1858, gdy władzę przejął książę
Aleksander Karadziordziewić. W
1903 Obrenowicie zostali zastąpieni przez
Karadziordziewiciów.
Walka o nowoczesne społeczeństwo,
prawa człowieka oraz państwo narodowe trwała przez trzy dekady i zakończyła się
15 lutego 1835 wraz z uchwaleniem konstytucji. W
1876 roku
Bośnia,
Czarnogóra i Serbia wypowiedziały wojnę
imperium osmańskiemu oraz ogłosiły zjednoczenie. Jednak
traktat berliński z roku
1878, przyjęty przez mocarstwa na
kongresie berlińskim zagwarantował niepodległość tylko
Serbii i
Czarnogórze, pozostawiając Bośnię, Hercegowinę i Raszkę
Austro-Węgrom, co zablokowało zjednoczenie aż do
wojen bałkańskich (
1912-
13) i
I wojny światowej (
1914-
18). W 1882 Księstwo Serbii zostało przekształcone w
Królestwo Serbii.
Zabójstwo arcyksięcia
Franciszka Ferdynanda w
Sarajewie 28 czerwca 1914 przez
Gawriło Principa stało się pretekstem dla Austro-Węgier do wypowiedzenia wojny Serbii. Wywołało to łańcuch kolejnych wydarzeń – mobilizacja oddziałów
rosyjskich dla obrony i wsparcia Serbii, następnie
wypowiedzenie wojny Rosji przez
Niemcy, Niemcom przez
Wielką Brytanię i
Francji – które doprowadziły do wybuchu I wojny światowej. Armia Serbii odnosiła wiele znaczących sukcesów nad siłami austriackimi, nie wytrzymała jednak ostatecznie wspólnej ofensywy wojsk Niemiec, Austro-Węgier i
Bułgarii. W I wojnie światowej Serbia poniosła znaczne straty – zginęło około 1 264 000 osób – 28% ówczesnej serbskiej populacji, 58% wszystkich zamieszkujących kraj mężczyzn.
Po
1918 Serbia i Czarnogóra były członkami-założycielami
Królestwa SHS, później przemianowanego na
Królestwo Jugosławii. Podczas
II wojny światowej Serbia była okupowana przez Niemców na zasadzie
państwa marionetkowego, znanego pod nazwą
Serbia Nedicia. Części obecnego terytorium Serbii były również okupowane przez
Chorwatów,
Węgrów,
Bułgarów,
Albańczyków oraz
Włochów. Okupanci dokonywali wielu morderstw i innych przestępstw przeciwko ludności cywilnej, głównie przeciw Serbom i
Żydom.
W
1945 roku, po II wojnie światowej, Serbia stała się jedną z części nowego państwa –
Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii (SFR Jugosławia, SFRJ), rządzonej przez
Josipa Broza Tito.
Od
1992, po upadku SFR Jugosławii, do
2003, Serbia tworzyła wraz z Czarnogórą
Federalną Republikę Jugosławii. Mimo wojen domowych w Chorwacji oraz Bośni i Hercegowinie, kraj pozostał pokojowo nastawiony do
1998 roku, aczkolwiek część jego instytucji i organów rządowych popierała bośniackich i chorwackich Serbów walczących w tych wojnach przez wyposażanie i szkolenie ich oddziałów. Jednakże z powodu międzynarodowych sankcji nałożonych przez
ONZ z powodu wojny w Bośni Federalna Republika Jugosławii była w pierwszych latach istnienia izolowana na arenie międzynarodowej. Izolacja FRJ została ostatecznie przełamana pod koniec
1995 roku kiedy to podpisano
układ pokojowy z Dayton.
Między
1998 i
1999 roku powtarzające się nieporozumienia i konflikty w Kosowie między serbsko-jugosłowiańskimi siłami ochronnymi a
UÇK doprowadziły do
natowskich bombardowań, trwających 78 dni. Ataki zakończyły się wraz z nawiązaniem porozumienia, w którym prezydent Jugosławii,
Slobodan Milošević zgodził się na usunięcie wszystkich sił obronnych państwa, łącznie z
wojskiem i
policją i zastąpienie ich siłami międzynarodowymi (
KFOR). (zobacz:
wojna w Kosowie)
Od 2003 do 2006 roku Serbia była częścią
Serbii i Czarnogóry, w którą przekształcono Federalną Republikę Jugosławii. 21 maja 2006 roku w Czarnogórze odbyło się
referendum, w którym podjęto decyzję o zakończeniu unii z Serbią. 55,4% głosów było za wystąpieniem z konfederacji – niewiele ponad wymagany przez
Unię Europejską próg 55%. Unia została rozwiązana 3 czerwca 2006, gdy parlament Czarnogóry zadeklarował niepodległość tej małej republiki. W miejsce Serbii i Czarnogóry powstały dwa oddzielne państwa. 5 czerwca 2006 parlament Serbii oficjalnie ogłosił niepodległość. 17 lutego 2008 roku Kosowo jednostronnie proklamowało niepodległość i odłączenie się od Serbii, jednak zostało uznane tylko przez część państw świata.
Albo trochę o układzie ikonostasu w monastyrach
Proszszsze
Układ ikonostasu
Układ ikonostasu jest ściśle określony. Ikony umieszczone są w rzędach, których zazwyczaj jest pięć. Każdy rząd (
jarus) ma swój układ ikon i swoje znaczenie.
[IMG]file:///C:\Users\a\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip _image003.jpg[/IMG]
| I. Ikony namiestne i wrota
PD – predelle
CW – carskie wrota
Z,E – Zwiastowanie, Ewangeliści ( często Zwiastowanie umieszczane jest pomiędzy Ewangelistami)
Wpn, Wpd – diakońskie wrota północne, południowe
N1 – najbardziej czczony lokalny święty
N2 – M.B. Hodegetria lub Eleusa
N3 – Chrystus Nauczający
N4 – Ikona chramowa – patron cerkwi
II. Rząd świąteczny
OW – Ostatnia Wieczerza
P1 – P12 -dwunadiesiatyje prazdniki (wielkie święta)
III. Grupa Deesis
D – postacie z grupy Deesis
IV. Rząd proroków i Ojców Kościoła
PR – prorocy
MB – Matka Boska Modląca się
V. PA – Patriarchowie
|
Rząd I. Ikony namiestne, wrota
- W środku rzędu umieszczone są carskie wrota, otwierane tylko podczas niektórych momentów nabożeństwa (wyjątkiem jest Tydzień Paschalny, wtedy carskie wrota są otwarte przez cały czas). Przechodzić przez nie może jedynie kapłan pełniący posługę. W czasie Boskiej Liturgii wynosi przez nie Ciało i Krew Jezusa Chrystusa. Na ich skrzydłach rzeźbione jest drzewo Jessego i malowane są postacie czterech ewangelistów a w górnej,(czasami w środkowej) części przedstawiana jest scena Zwiastowania.
- Po obu stronach carskich wrót, oddzielone od nich ikonami znajdują się wrota zwane diakońskimi północne po lewej a po prawej wrota południowe. Wrota diakońskie mogą być ozdobione wizerunkami archaniołów Gabriela i Michała lub pierwszych męczenników – diakonów: Szczepana i Wawrzyńca. Mogą przechodzić przez nie osoby duchowne i pomagające w sprawowaniu nabożeństwa (prysłużniki).
- Ikony namiestne umieszczone są na poziomie wrót i mają największe rozmiary. Typowy zestaw ikon namiestnych to:
- Skrajna ikona z prawej strony to ikona świątynna (chramowa), informuje ona, jakiemu świętu albo świętemu poświęcona jest cerkiew
- Po prawej stronie carskich wrót Chrystus Nauczający , prawą ręką błogosławiący a w lewej trzymający otwartą księgę lub zwój
- Po lewej stronie carskich wrót M.B. z Dzieciątkiem w przedstawieniu Hodigitria lub Eleusa. Hodegetria (gr. wskazująca drogę, przewodniczka) to Bogurodzica siedząca lub stojąca, która trzyma Chrystusa na lewym ramieniu a prawą ręką wskazuje na jego postać. Chrystus siedzi wyprostowany błogosławiąc prawą ręką, a w lewej trzyma zwój lub księgę. Eleusa (Umileniie) to Matka pochylająca głowę, aby przytulić swój policzek do policzka Syna, który obejmuje ją ręką za szyję.
- Skrajna ikona z lewej strony przedstawia świętego najbardziej czczonego w tych okolicach (w Polsce najczęściej św. Mikołaj)
Wcześniej
ikony namiestne miały wokół centralnej postaci miniaturki, 8-22 scen z życia postaci. W późniejszych ikonostasach pod ikonami namiestnymi pojawiły się predelle a na nich sceny lub sentencje ze Starego Testamentu.
Rząd II. świąteczny, (prazdniki) – przedstawienie najważniejszych świąt w roku.
Ikony je przedstawiające nazwane są "ikonami pokłonu" (z gr. dodekaorton, z ros. prazdniki) i ustawiane w kolejności ich świętowania w roku liturgicznym, rzadziej w porządku chronologicznym. Mogą być wyjmowane podczas stosownego święta i ustawiane na pulpicie (proskynetarion, anałoj) przed ikonostasem, aby wierni mogli je adorować. Ikony świąteczne obrazują główne wydarzenia
Nowego Testamentu. Typowy zestaw to 12 ikon z wydarzeniami wybranymi z następującego zbioru: Narodzenie Najświętszej Bogurodzicy, Wprowadzenie Bogurodzicy do Świątyni, Zwiastowanie, Narodzenie Chrystusa, Ofiarowanie, Chrzest, czyli Objawienie, Przemienienie, Wskrzeszenie Łazarza, Wejście do Jerozolimy, Ukrzyżowanie, Zmartwychwstanie Chrystusa, Wniebowstąpienie Chrystusa, Pięćdziesiątnica, czyli Zstąpienie Ducha Świętego na Apostołów (lub Trójca Święta), Zaśnięcie Najświętszej Bogurodzicy. Lokalnie można spotkać także inne święta. W środku, pomiędzy prazdnikami umieszczana jest najczęściej Ostatnia Wieczerza. W starszych ikonostasach zamiast Ostatniej wieczerzy występuje Spas Nierukotwornyj. Niekiedy są obydwie wymienione ikony. W niektórych ikonostasach można spotkać więcej prazdników, niż 12 (np. w Kowalówce było 14, w katedrze przemyskiej jest 16). Zdarza się też, że z każdej strony są tylko trzy deski a na każdej po dwa święta.
Rząd III. Grupa Deisis (Deesis)
Kompozycja znana jest też pod nazwą trimorfion. Po grecku deisus znaczy orędownictwo, prośba, modlitwa wstawiennicza. Ikona
deesis to symboliczna scena, przedstawiająca Chrystusa na tronie między Marią i św. Janem Chrzcicielem (w kościele zachodnim – Janem Ewangelistą), proszącymi Go o łaskę dla ludzi. Janowi i Marii towarzyszą często archaniołowie Michał i Gabriel. W grupie deesis oprócz Marii i Jana za grzeszników wstawiają się (już na oddzielnych ikonach) apostołowie i święci. W najstarszych ikonostasach byli ściśnięci na dwóch deskach, po jednej z każdej strony i ujęci byli w głębokim, przesadnym ukłonie. W zachowanych obecnie występują na indywidualnych ikonach bądź po dwie lub trzy postacie na desce, są też bardziej wyprostowani i ujęci frontalnie. Ikona deesis pojawiła się w X w., także na Rusi. Nie jest ilustracją czy ikonograficznym zapisem wydarzeń biblijnych. Jest ona raczej wyrazem wiary Kościoła we wstawiennictwo świętych za ludzkie grzechy. Według źródeł rosyjskich – deesis umieszczone jest pod prazdnikami, tuż nad ikonami namiestnymi.
Rząd IV. Prorocy i ojcowie Kościoła.
Wyobrażeni są tutaj prorocy, pochodzący ze Starego Testamentu, którzy zapowiadali narodzenie Chrystusa. W centrum rzędu znajduje się ikona Matki Bożej "Oranta", albo "Modląca się", przedstawiająca Ją z modlitewnie wyciągniętymi ku niebu rękami i Dzieciątkiem w łonie.
Ojcowie Kościoła (Patres) byli to pisarze i teologowie we wczesnym chrześcijaństwie (do VIII wieku), wyodrębnieni na podstawie czterech kryteriów: działalność we wczesnym okresie chrześcijaństwa, głoszenie prawowiernej nauki, świętość życia i powszechne uznanie przez Kościół. Ten rząd w ikonostasie pojawił się w XVI w.
Rząd V. Patriarchowie ze Starego Testamentu z Bogiem Ojcem lub Św. Trójcą pośrodku.
Ten rząd nazywany jest "praojcowskim". Jego ikony odsyłają nas do wydarzeń najbardziej odległych czasowo. Tutaj przedstawione są popiersia praojców – od Adama do Mojżesza.
Rzadko spotyka się szósty rząd z przedstawieniem Męki Pańskiej, Synaksy wszystkich świętych i innymi. Wiele świątyń na terenie Polski, np. w
Beskidzie Niskim ma tylko 4 rzędy.
Zwieńczenie ikonostasu
Zawsze u samej góry, centralnie umieszczana jest scena Ukrzyżowania Chrystusa z postaciami Marii i Jana Ewangelisty. Często umieszczane są tam też tablice z dziesięciorgiem przykazań,
pastorał (laska
Aarona) i naczynie z manną.
A może o istotnych różnicach między prawosławiem a religią katolicką
Proszszsze
PRAWOSŁAWIE
W Kościele prawosławnym bardzo istotna jest tzw. odmienność eklezjalno-liturgiczna (
liturgia w prawosławiu) w pojmowaniu Kościoła jako wspólnoty soborowej. Wyklucza to prymat jakiegokolwiek biskupa (jak również papieża) i odgrywa ważną rolę w kwestii moralności i wiary. Kościół prawosławny traktuje więc każdego człowieka jako osobę omylną i błądzącą. Różnice pomiędzy prawosławiem a religią rzymsko-katolicką dotyczą także
zakresu prawa kanonicznego, pojmowania życia duchowego i sakramentalnego.
Strukturę Kościoła prawosławnego tworzą cztery podstawowe starożytne patriarchaty: konstantynopolitański, aleksandryjski, antiocheński oraz jerozolimski. Obok nich funkcjonuje jeszcze pięć późniejszych: rosyjski, gruziński, serbski, rumuński i bułgarski oraz sześć tzw. Kościołów autokefalicznych (czyli niezależnych), do których zalicza się również
Kościół prawosławny w Polsce.
W prawosławiu ogromne znaczenie mają autonomiczne klasztory zwane monasterami. Te o szczególnej randze podlegają patriarsze, natomiast pozostałe biskupom. Silna tradycja autonomii organizacyjnej, czyli tzw. autokefalia to jedna z wizytówek Kościoła prawosławnego.
Cerkiew prawosławna słynie z bardzo rozbudowanej tradycji monastycznej. Monastycyzm trwa tutaj już od początków chrześcijaństwa.
Sztuką charakterystyczną dla prawosławia są
ikony cerkiewne. To niezwykle urokliwe malowidła o tematyce religijnej, malowane na desce, których pochodzenie sięga pierwszych wieków chrześcijaństwa. Nie tylko upamiętniają one ważne wydarzenia religijne, ale są również przedmiotem kultu.
No dobra, wystarczy, chciałem tylko udowodnić, że można zanudzić naprawdę. Chociaż, kto wie, może ktoś to przeczyta z zainteresowaniem. Różni dziwni ludzie pałętają się po świecie.
A teraz radykalnie zmienię temat i wybiegając trochę do przodu, tak dla rozluźnienia, zajmę się nieco gównianą dygresją.
Otóż mamusia zawsze powtarzała mi, cobym uważał na czym siadam abym nie dostał „wilka” i nie tylko.
Na początku mojego podróżowania po Serbii, w którymś z hoteli, już nie pamiętam gdzie, uwagę moją zwrócił dość banalny element wyposażenia łazienki a raczej niepozorny w nim otworek, który zwiastował pojawienie się późniejszych, bardziej już wyrafinowanych detali.
P1020038.jpg
Detale owe, ewoluować będą w miarę mego posuwania się w kierunku bieguna południowego naszej planety.
W Kosowie, otworek zwieńczony został sympatycznym, a jakże, cypideuszkiem, któren w niczym nie zakłócał przebiegu naturalnych procesów jakie w każdym żywym organizmie istnieć muszą.
P1010904.jpg
Ale już w Macedonii, producent urządzenia, właściciel hotelu, projektant czy tam inny wizażysta już znacznie przeholował, czyniąc z jakże przyjemnego i relaksującego procesu – niewysłowioną mękę.
P1010936.jpg
Próby ominięcia, półdupkowego siadania, kucania a nawet wygięcia czy wybicia owej naturalnej przeszkody kończyły się fiaskiem i zrezygnowany, tolerować musiałem chłodny dotyk nierdzewnej stali w we wstydliwej i jakże intymnej części mojego jestestwa.
A na dodatek później musiałem toto jeszcze umyć bo przecież Polak w podróży dba o czystość swoją i otoczenia.
Muszę przyznać jednakowóż, że wraz z każdą kolejną wychylona szklaneczką rakiji owa bliskość znienawidzonego przedmiotu dawała mi pewien niewytłumaczalny i niepokojący rodzaj satysfakcji ale myślę sobie, że na trzeźwo tego tematu tu rozwijał nie będę.
Jeżeli ktoś w ogóle to czyta, to niech mi podpowie jaki rodzaj narracji mam wybrać aby zaspokoić subtelne gusta forumowych czytelników i nie zanudzić ?